Tại hội thảo "Hoàn thiện pháp luật về tổ chức chính quyền thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương từ thực tiễn tại TP Thủ Đức" do Trường Đại học Kinh tế - Luật thuộc ĐHQG TP HCM tổ chức mới đây, nhiều chuyên gia cho rằng “Nên định vị TP Thủ Đức là đô thị vệ tinh”.
Các đại biểu dự hội thảo góp ý cho sự phát triển của TP Thủ Đức, TP HCM. (Nguồn ảnh: nld.com.vn)
Theo nld.com.vn, TP Thủ Đức được thành lập từ ngày 1-1-2021. Đây là mô hình "thành phố trong thành phố" đầu tiên trên cả nước, được kỳ vọng đóng góp khoảng 30% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) toàn TP HCM, tương đương 7% GDP cả nước. TP Thủ Đức cũng được kỳ vọng trở thành một hình mẫu khu đô thị sáng tạo, một cực tăng trưởng mới dẫn dắt kinh tế TP HCM và Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Tuy nhiên, đến nay, TP Thủ Đức vẫn chưa phát huy tối đa các nguồn lực của mình và cần có một cơ chế phù hợp để phát triển.
Khi hỏi về TP Thủ Đức sau 18 tháng thành lập, ông Nguyễn Hữu Hiệp - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy TP HCM, Bí thư Thành ủy TP Thủ Đức cho biết nhận được phản ánh: Chưa có thay đổi gì nhiều, trong khi phục vụ nhân dân chậm hơn. "Trước đây, một việc 3 người làm, bây giờ một việc 1 người làm nên chậm hơn là đúng. Trong khi đó công nghệ chưa đủ sức bao phủ để người dân không phải đi lại trong giao dịch hành chính. Lẽ ra trong 18 tháng qua chúng ta phải làm nhưng chưa làm được" – ông Hiệp cho biết thêm.
Trong khi đó, theo ghi nhận của laodong.vn về chia sẻ của PGS.TS Bùi Xuân Hải - phó hiệu trưởng Trường đại học Luật TP.HCM cho thấy, TP Thủ Đức có 1,2 triệu dân nhưng 30% công chức, viên chức của 3 quận cũ bị cắt giảm, dẫn tới tình trạng khối lượng công việc tăng lên mà lực lượng cán bộ lại mỏng. Trong khi đó, chưa có cơ chế phân cấp, ủy quyền mạnh mẽ hơn, dẫn đến áp lực rất lớn đối với đội ngũ cán bộ lãnh đạo khối chính quyền.
Ngoài ra, về mặt cơ chế, thẩm quyền, nguồn lực triển khai và tổ chức bộ máy…, TP Thủ Đức chỉ tương đương cấp quận, huyện ở TP.HCM. Điều này là chưa phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ và định hướng phát triển. “Nên chăng cần phải kiến nghị cho Thành phố Thủ Đức cơ chế như đơn vị hành chính tương đương cấp tỉnh” – ông Hải nói.
Từ thực tế, ông Nguyễn Hữu Hiệp mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học có sự phân tích, đưa ra những giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho TP Thủ Đức.
Do đó, tham luận tại hội thảo, TS Nguyễn Thị Thiện Trí, Trường Đại học Luật TP.HCM cho rằng, cần xác định lại vị trí của TP Thủ Đức và các thành phố thuộc thành phố khác trong tương lai, đó là đô thị vệ tinh hay chỉ là một đơn vị hành chính tương đương cấp huyện, để từ đó xác lập thể chế tổ chức và vận hành hợp lý, tránh tình trạng hình thức hóa các đơn vị hành chính mới chỉ qua tên gọi bên ngoài. Từ kinh nghiệm của các nước phát triển, bà Trí gợi ý nên định vị TP Thủ Đức là đô thị vệ tinh.
Trong khi đó, ông Trần Văn Bảy, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho rằng phải nghiên cứu cơ chế đặc thù vượt trội và phân cấp, phân quyền như thế nào để thành phố này phát triển đúng như kỳ vọng. Trước mắt cần tăng cường phân cấp, ủy quyền cho TP Thủ Đức cũng như bổ sung một số chức năng, thẩm quyền cho TP Thủ Đức.
Biên chế cũng phải tính toán cho phù hợp với khối lượng công việc; nghiên cứu thành lập thêm các phòng chuyên môn để tham mưu cho TP Thủ Đức, như thêm Ban Đô thị để quyết định các chính sách, giám sát các vấn đề đô thị. Về lâu dài, ông Bảy nói cần đề xuất có Luật Chính quyền đô thị để giải bài toán "xin cơ chế đặc thù" của các địa phương.